Coraz więcej Polaków chce znać swoje prawa konsumenckie – badanie Amazona i Fundacji Forum Konsumentów

Rośnie świadomość Polaków na temat praw konsumenckich. 80 proc. badanych ocenia swój stan wiedzy jako „raczej dobry”. To o ponad 30 punktów procentowych więcej niż rok temu. Jednocześnie, w porównaniu do 2023 r., znacznie wzrosła liczba deklarujących chęć poszerzenia swojej wiedzy w tym zakresie – z 47 do 57 proc. obecnie. To o 10 p.p. więcej niż w 2023 r.

Taki obraz pokazuje badanie Ariadny pt. „(Nie)świadomy Konsument”, zrealizowane na rzecz Fundacji Forum Konsumentów i marki Amazon z okazji Światowego Dnia Konsumenta (15 marca). Średnio ponad 90 proc. badanych wskazało, że łatwiej jest poznawać prawa konsumenckie, gdy dostępne są m.in.:

• łatwiejsze i bardziej zrozumiałe przepisy prawne,
• programy edukacyjne organizacji konsumenckich i rzeczników,
• kampanie informacyjne w mediach,
• obsługa w większym stopniu przez realnych konsultantów zamiast chatbotów i wirtualnych asystentów.

Co pomogłoby konsumentom w lepszym poznaniu zasad rządzących e-zakupami?

Najważniejsze, zdaniem ankietowanych Polaków, to łatwiejsze i bardziej zrozumiałe przepisy prawne. Ma to znaczenie dla 95 proc. badanych. Do równie istotnych działań w zakresie zdobywania wiedzy na temat praw konsumenckich (zdaniem 94 proc. respondentów) należą aktywności i programy edukacyjne prowadzone przez organizacje konsumenckie i rzeczników. 92 proc. ankietowanych wskazało na kampanie informacyjne w mediach. 91 proc. mówiło o potrzebie większej dostępności realnych konsultantów zamiast chatbotów i wirtualnych asystentów.

Mniej niż połowa badanych (46 proc.) zna pojęcie „phishingu”

Jest to jeden z najpopularniejszych ataków we współczesnych mediach. Polega na wymuszaniu niebezpiecznego działania przez wiadomości e-mail lub SMS. Co więcej, choć słowo „scam” pojawia się w rodzimej nomenklaturze coraz częściej, aż 70 proc. respondentów nadal nie zna jego znaczenia.

Wśród najmniej rozpoznawalnych haseł związanych z bezpieczeństwem podczas zakupów w sieci ankietowani wymienili także „spoofing”. To praktyka, w ramach której przestępcy podszywają się pod banki, instytucje i urzędy państwowe, firmy, a nawet osoby fizyczne w celu wyłudzenia od swoich ofiar danych lub pieniędzy.

26 proc. badanych zostało w przeszłości oszukanych w sieci przez podmioty podające się za „prawdziwy” sklep

Pozytywnym sygnałem jest jednak to, że zdecydowana większość tej grupy (72 proc.) podjęła działania mające na celu naprawę lub odzyskanie straty poniesionej podczas zakupów. Wskaźniki te nie zmieniły się znacząco od zeszłego roku, kiedy wyniosły odpowiednio 24 proc. i 71 proc.

O badaniu

Badanie przeprowadzono na Ogólnopolskim Panelu Badawczym Ariadna na ogólnopolskiej próbie liczącej N=1013 osób. Kwoty dobrane według reprezentacji w populacji osób w wieku 18 lat i więcej dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Termin realizacji: 8–10 marca 2024; metoda: CAWI.