Dark patterns – KE wykryła je w 148 z 399 skontrolowanych sklepów internetowych
  • 0
  • 6
25.02.2023

Dark patterns – KE wykryła je w 148 z 399 skontrolowanych sklepów internetowych

Prawie 40 proc. badanych stron e-commerce stosuje praktyki manipulacyjne, aby wykorzystać podatność konsumentów lub ich oszukać. Tak wykazało badanie Komisji Europejskiej i krajowych organów ds. ochrony konsumentów z 23 państw członkowskich, Norwegii i Islandii.

Komisja Europejska i krajowe organy ds. ochrony konsumentów z 23 państw członkowskich, Norwegii i Islandii opublikowały wyniki akcji kontrolnej stron internetowych związanych z handlem detalicznym. Kontrola objęła 399 sklepów internetowych należących do sprzedawców detalicznych. Oferują oni rozmaite produkty: od tekstyliów po artykuły elektroniczne.

W trakcie kontroli przyjrzano się trzem konkretnym rodzajom praktyk manipulacyjnych

Mają one skłaniać konsumentów do podjęcia decyzji, które mogą nie leżeć w ich najlepszym interesie, tzw. zwodniczy interfejs (dark pattern). Do takich zwodniczych interfejsów należą:

  • fałszywe liczniki odmierzające czas;
  • interfejsy internetowe zaprojektowane w taki sposób, aby skłonić konsumentów do dokonania zakupu, wykupienia abonamentu lub dokonania innego wyboru;
  • ukryte informacje.

Dochodzenie wykazało, że 148 stron internetowych zawierało co najmniej jeden z trzech rodzajów zwodniczych interfejsów.

  • 42 strony internetowe korzystały z fałszywych liczników odmierzających czas i podawały terminy zakupu konkretnych produktów.
  • 54 strony internetowe skłaniały konsumentów do dokonania konkretnego wyboru – od wykupienia abonamentu po zakup droższych produktów lub wybór danego rodzaju dostawy. Robiły to za pomocą grafiki lub opcji wyboru języka.
  • Na 70 stronach internetowych ważne informacje były ukryte lub mniej widoczne dla konsumentów. Chodziło m.in. o informacje dotyczące kosztów dostawy, składu produktów lub dostępności tańszej opcji.
  • Na 23 stronach internetowych ukryto informacje w celu skłonienia konsumentów do wykupienia abonamentu.

Nasza akcja kontrolna pokazała, że prawie 40 proc. stron internetowych umożliwiających zakupy przez internet stosuje praktyki manipulacyjne, aby wykorzystać podatność konsumentów lub ich oszukać. Takie zachowanie jest oczywiście niewłaściwe i sprzeczne z zasadami ochrony konsumentów. Obecnie dysponujemy już wiążącymi prawnie narzędziami, za pomocą których potrafimy rozwiązywać tego typu problemy.

Wzywam organy krajowe, aby wykorzystały swoje możliwości w zakresie egzekwowania przepisów i podjęły odpowiednie działania w celu wyeliminowania owych praktyk. Jednocześnie Komisja dokonuje przeglądu wszystkich przepisów dotyczących ochrony konsumentów, aby dostosować je do ery cyfrowej. Ocenia przy tym, czy takie przepisy odpowiednio regulują problem zwodniczych interfejsów – powiedział komisarz do spraw wymiaru sprawiedliwości, Didier Reynders.

Akcja kontrolna objęła też aplikacje na 102 ze skontrolowanych stron internetowych

Również 27 z nich stosowało co najmniej jeden z trzech rodzajów zwodniczych interfejsów. Organy krajowe skontaktują się z odnośnymi przedsiębiorcami w celu:

  • skorygowania ich stron internetowych;
  • podjęcia w razie potrzeby dalszych działań zgodnie z procedurami danego kraju.

Komisja gromadzi także uwagi na temat trzech dyrektyw związanych z ochroną konsumentów. Chce ustalić, czy zapewniają one wysoki poziom ochrony w środowisku cyfrowym. Mowa o dyrektywie:

  • o nieuczciwych praktykach handlowych;
  • w sprawie praw konsumentów;
  • w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.

Nowy akt o usługach cyfrowych wprowadzi zakaz stosowania zwodniczych interfejsów na platformach internetowych. Uzupełni on przepisy takie jak dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych lub ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Tym samym zagwarantuje usunięcie wszelkich luk prawnych, które pozwoliłyby platformom na manipulowanie użytkownikami.

Ponadto nowa dyrektywa w sprawie lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta zmieniła unijne instrumenty prawa konsumenckiego. Jeszcze bardziej poprawiła ich przejrzystość dla konsumentów dokonujących zakupów w internetowych platformach handlowych.

Akcje kontrolne prowadzi sieć stosująca zestaw wspólnych kryteriów opracowany przez Komisję Europejską.

  • 6
Dark patterns w badaniu KE

Dark patterns w badaniu KE

Dark patterns w badaniu KE
Dark patterns w badaniu KE
Dark patterns w badaniu KE
Dark patterns w badaniu KE
Dark patterns w badaniu KE

25 lutego 2023

24 lutego 2023