Budowanie person
Czym jest persona? W uproszczeniu – jest to narzędzie marketingowe i archetyp przyszłego klienta. Stworzenie i opisanie person pozwala wyszczególnić najbardziej charakterystyczne grupy odbiorców, określić ich wiek, zainteresowania, pracę, status materialny, jakich urządzeń używają… I wiele więcej. Po określeniu person zespół może pracować, tworząc projekt dla konkretnej, opisanej dokładnie osoby. Klient docelowy zyskuje realną twarz, a osoby współtworzące start-up nie będą projektować dla anonimowej grupy.
Jak zacząć tworzenie person?
Do stworzenia person niezbędny jest wnikliwy research. Jeżeli tworzymy aplikację mobilną i założymy, że „chyba większość użytkowników będzie miała około trzydziestu lat, mieszkała w dużych miastach, bo tak nam się wydaje” – nie wniesie to do projektu żadnej wartości. Opierając się tylko na swoich doświadczeniach i wyobraźni, nadal nie tworzymy dla persony i dla prawdziwej grupy docelowej, lecz jedynie tracimy czas. Archetyp naszego klienta musi zawierać faktyczny zbiór jego cech, potrzeb i problemów, na jakie się napotyka, by pomóc w tworzeniu produktu końcowego.
Jedna czy kilka person?
Prawdopodobnie okaże się, że przebadana grupa odbiorców nie układa się w obraz jednej, spójnej persony, a raczej kilku oddzielnych archetypów. Tworząc kilka person, należy skupić się na różnicach pomiędzy nimi. Warto podzielić zbiór badanych osób na jednorodne, ale bardzo różniące się od siebie grupy w zależności od ich odpowiedzi. Istotną sprawą jest to, żeby opisywać i charakteryzować tylko te cechy, które są istotne z punktu widzenia projektu.
Może okazać się na przykład, że pierwszą, podstawową personą będzie mężczyzna w wieku około 30 lat, z wyższym wykształceniem, używający głównie komputera, który do pracy dojeżdża ponad 30 minut, a miesięcznie na gadżety skłonny jest wydać do 500 złotych. Oprócz tego być może interesuje się gotowaniem, lubi filmy dokumentalne i często odwiedza restauracje. Jeśli takie informacje nic nie wnoszą do projektu, nie należy ich włączać w opis persony.
Jak wykorzystać persony?
Znając persony, można łatwiej określić ich potrzeby, problemy, sposób, kanał i język komunikacji. Dobre dopasowanie produktu lub usługi do grupy docelowej zaoszczędzi dużo czasu. Dzięki temu unika się sytuacji, że projekt jest dla wszystkich, więc dla nikogo. Jeśli nie wiadomo, do kogo powinien dotrzeć projekt, nie wiadomo też, gdzie należy go reklamować i jak zachęcić odbiorców.
Narzędzia pomagające w stworzeniu person
Pierwszym, intuicyjnym sposobem jest określanie person ręcznie. Można to zrobić szybko i wygodnie. Takie podejście sprawdzi się na pierwszym etapie tworzenia person. Później jednak warto sięgnąć po narzędzia, które pomogą zebrać dane statystyczne i przygotować spójny szkic.
Pierwszym z takich narzędzi jest Personapp. To jeden z popularniejszych programów, którego wygodę docenią nawet początkujący przedsiębiorcy. Można w nim znaleźć wskazówki na temat danych, które należy zebrać, zaś aplikacja prowadzi krok po kroku przez cały proces.
Kolejnym narzędziem jest Makemypersona. Jego zaletą jest możliwość nadania personom bardziej realistycznego wyglądu przez przypisanie im twarzy z wbudowanej galerii zdjęć. Narzędzie to jest może nieco mniej rozbudowane niż poprzednio opisane, jednak dobrze sprawdzi się w przypadku niewielkich projektów.
Określając persony, warto pamiętać o tym, że nieocenionym wsparciem są analizy i statystyki Facebooka oraz Google Analytics – często to właśnie od nich rozpoczyna się badania.